AB ile Rusya Arasındaki Ticaretin Düşüşü

Avrupa Birliği (AB) ile Rusya arasındaki ticaret, Ukrayna’da savaşın başlamasının ardından geçen yaklaşık 3 yılda büyük ölçüde daraldı. AB, 2022 yılının şubat ayında Ukrayna’da savaşın başlamasıyla Rusya’ya karşı daha önce eşi benzeri görülmemiş çeşitli yaptırımlar hayata geçirirken, bu durum karşılıklı ticarette keskin düşüşlere yol açtı ve her iki taraf için de dinamikleri değiştirdi. Rusya, 2021’de AB’nin dünya ile yaptığı toplam mal ticaretinin yüzde 5,8’ini temsil ederek AB’nin beşinci büyük ticaret ortağı konumunda yer alıyordu.

AB Rusya’nın En Büyük Ortağıydı

Savaş öncesi dönemde Rusya’nın en büyük ticaret ortağı olan AB, Rusya’nın toplam uluslararası ticaretinde yüzde 37’lik paya sahipti. Bu dönemde, Rusya’nın ithalatının yüzde 36,5’i AB’den, ihracatının ise yüzde 37,9’u AB’ye yapıldı.

AB ile Rusya arasındaki toplam mal ticareti 2021’de 257,5 milyar avro seviyesinde bulunurken, savaşın başlamasıyla Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlar karşılıklı ticarette sert düşüş getirdi.

AB kurumlarının verilerine göre, AB savaşın başladığı Şubat 2022’de Rusya’dan 21,4 milyar avroluk ithalat yaparken, 7,6 milyar avroluk ihracat gerçekleştirdi. Ancak AB, 2022 boyunca Rusya’ya başta doğal gaz olmak üzere fiyatı artan enerji ürünleri nedeniyle çok yüksek bedel ödedi.

AB'nin Rusya ile ticareti Ukrayna savaşının etkisiyle dibe vurdu — AB’nin Rusya ile ticareti Ukrayna savaşının etkisiyle dibe vurdu

Toplam Ticaret Geriliyor

Böylece, Şubat 2022’de 29 milyar avro olan aylık toplam ticaret hacmi, Şubat 2023’te 9,2 milyar avro ve Şubat 2024’te 6,2 milyar avroya düştü. En güncel verilerin yayımlandığı bu yılın eylül ayında ise ikili ticaret hacmi 5,9 milyar avro olarak hesaplandı. Bu düşüşle AB ve Rusya arasındaki ikili ticaret hacmi savaş öncesine kıyasla 5’te bir seviyesine geriledi.

AB’nin Rusya’ya ihracatı bu yılın üçüncü çeyreğinde ise 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 58 ve Rusya’dan ithalatı da yüzde 86 azaldı.

AB’nin Ticaret Açığı Geriledi

AB’nin özellikle 2021 ve 2022’de enerji ürünleri için ödediği yüksek fiyatlar önemli bir ticaret açığına neden olmuştu. AB’nin Rusya ile ticaret açığı, 2022’nin ikinci çeyreğinde 46 milyar avroyu bularak zirve yapmıştı. Ancak ithalat kısıtlamaları ve düşen enerji fiyatları sonucunda bu yılın üçüncü çeyreğinde AB’nin Rusya ile ticaret açığı 600 milyon avroya kadar geriledi.

Buna rağmen, AB tarafı kendi ekonomisi için zaruri olan başta doğal gaz ve LNG olmak üzere gübre ve nikel gibi çeşitli ürünlerde Rusya ile olan ticarete ara vermedi.

AB ve Rusya’dan Misilleme Yaptırımları

Şimdiye kadar 14 yaptırım paketi uygulamaya koyan AB, önlemlerle, Rusya’nın ekonomik temelini zayıflatmayı, kritik teknolojilerden ve pazarlardan mahrum bırakmayı ve savaşma yeteneğini önemli ölçüde kısıtlamayı hedefledi. Finans sektöründeki yaptırımlar arasında, 10 Rus bankasına ödeme sistemi SWIFT yasağı, Rusya’nın AB sermaye ve finans piyasalarına erişiminin kısıtlanması, Rusya Merkez Bankası ve Rusya Bölgesel Kalkınma Bankası ile yapılan işlemlerin engellenmesi yer almaktadır.

Bilgisayarlar Bile Yaptırım Kapsamında

Ulaştırma sektöründeki yaptırımlar, AB hava sahasının tüm Rus uçaklarına ve AB limanlarının Rus gemilerine kapatılmasını kapsar. Rusya’ya havacılık, denizcilik ve uzay sektörlerinde mal ve teknoloji ihracatı yasaklanmış, AB’ye mal taşıyan Rus kara yolu taşımacılığının durdurulması, Rus gemilerine çeşitli hizmet sunumunun engellenmesi sağlanmıştır.

Savaş Öncesi AB, Rusya’nın En Büyük Ticari Ortağıydı

AB ile Rusya arasındaki toplam mal ticareti 2021’de 257,5 milyar avro seviyesini görmüştü. Bu dönemde AB Rusya’dan 158,5 milyar avro ithalat gerçekleştirmişti. AB’nin ithalatında yakıt ve madenler yüzde 62 pay alarak 98,9 milyar avroyu buluyordu.

Buna ilave olarak AB tarafı, 3,2 milyar avroluk odun, 7,4 milyar avroluk demir çelik, 1,8 milyar avroluk gübre ithal ediyordu. AB’nin Rusya’ya ihracatı ise 99 milyar avro seviyesindeydi. Rusya’ya satılan ürünlerin beşte biri makine ve ekipmanken, bu ürünlerde 19,5 milyar avroluk ihracat oluyordu.

Söz konusu dönemde hizmet ticareti de yıllık 30 milyar avroluk seviyelere kadar ulaşmıştı. AB tarafı yılda 20,5 milyar avroluk, Rusya ise 8,9 milyar avroluk hizmet ihraç ediyordu.